İş Akdinin Feshi Nedenleri

---

İş hayatında en sık karşılaşılan sorunlardan biri, iş akdinin sona ermesidir. İş akdinin feshi, işveren ve işçinin iş sözleşmesini sonlandırma kararı alması ile gerçekleşir. Hem işçi hem de işveren için önemli sonuçlar meydana getirebilir. İş akdinin feshi nedenlerini bilmek, haklarınızı korumanız için önemlidir. İş akdinin feshi nedenlerini, işçi ve işverenin haklarını ve dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.

İş Akdinin Feshi Nedir?

İş akdi, işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisini belirleyen bir sözleşmedir. Bu sözleşmenin sona ermesine iş akdinin feshi denir. İş akdi, çeşitli sebeplerle feshedilebilir.

İşverenin İş Akdinin Feshetme Nedenleri

İşverenin, iş akdini feshetme hakkı bazı şartlarla sınırlandırılmıştır. İş Kanunu’nun 25. maddesi, işverenin iş akdini feshedebileceği durumlar düzenlenmiştir. 

1. İşçinin verimliliğinin azalması ve görevini ifa etmemesi durumlarında işveren iş akdini feshedebilir. Yetersizlik, çoğunlukla işin gerektirdiği becerilerin olmaması ya da sağlık problemleri gibi sebeplerden olabilir.
2. İşçinin işyerindeki olumsuz davranışları da iş akdinin feshine sebep olabilir. Bu davranışlar arasında sürekli işe geç kalma, devamsızlık, iş disiplinini ve ahlak kurallarını yerine getirmeme bulunur. İşyerinde işverene ya da diğer çalışanlara hakaret, tehdit, hırsızlık gibi bazı suçlar da fesih sebebidir.
3. İşveren, ekonomik zorunluluklar sebebiyle iş akdini feshedebilir. İşyerinin kapanması, üretimin azalması, ekonomik krizler ya da yeniden yapılanma gibi nedenler, işverenin iş akdini sona erdirme gerekçesi olabilir. Bu durumlarda işveren, toplu işten çıkarmalar olabilir.
4. Teknolojik yenilikler, işin niteliğinin değişmesi, işyerindeki organizasyondaki değişiklikler de, iş akdinin feshi için gerekçe olabilir. İşin niteliği sebebiyle işçinin pozisyonunun gereksiz duruma gelmesi fesih düşünebilir.

İşçinin İş Akdinin Feshetme Nedenleri

İşçilerin de iş akdini feshetme hakkı vardır. İşçinin iş akdini feshedebileceği durumlar ise şöyledir:

1. İşçinin sağlığını olumsuzlaştıran iş koşulları, işçiye iş akdini feshetme hakkı verir. İşyerindeki ağır çalışma koşulları ya da iş güvenliğinin olması, işçinin iş akdini sona erdirmesine sebep olabilir.
2. İşverenin işçiye karşı kötü davranışlar sergilemesi, hakaret etmesi, cinsel tacizde bulunması ya da işçinin onurunu zedeleyecek davranışlar yapması, işçinin iş akdini haklı sebeple feshetmesine hak tanır.
3. İşverenin, işçinin maaşının düzenli olarak ödenmemesi ya da işçinin hak ettiği diğer ödemeleri (fazla mesai ücreti, prim gibi) yapmaması durumunda işçi, iş akdine son verir.
4. İşçinin çalışma koşullarında işverenin tek taraflı olarak ağır değişiklikler yapması, işçiye iş akdini feshetme hakkı verir. İşçinin görev tanımından başka işler verilmesi, çalışma saatlerinin işçinin onayı olmadan artırılması gibi durumlar iş akdinin feshine sebep olabilir.

İş Akdinin Feshi Sonuçları

İş akdinin feshi, tarafların hak ve yükümlülüklerine etki eden önemli sonuçlar verir. Bu sonuçlardan bazıları kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı gibi haklardır.

Kıdem Tazminatı: Belli bir süre çalışmış olan işçilere iş akdinin feshi halinde kıdem tazminatı ödenir. Kıdem tazminatı, işçinin kıdemine ve son üç aylık brüt ücretine bakılarak hesaplanır.

İhbar Tazminatı: İşverenin yaptığı ihbarın süresine göre işçiye ihbar tazminatı ödenir. İhbar tazminatı, işçinin kıdemine ve son üç aylık brüt ücretine bağlı olarak hesaplanır.

İşsizlik Maaşı: İşçi, işsiz kaldığı zaman sigortalı olana kadar işsizlik maaşı alma hakkına sahiptir.

İş Akdinin Feshi Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

İş akdinin feshi sürecinde işçi ve işveren dikkatli olması gereken bazı hususlar vardır. Bunlardan bir tanesi, ihbar süresidir. İş Kanunu’na göre, feshi isteyen tarafın diğer tarafa belli bir süre geçmeden haber vermesi gerekir. Bu süre, çalışanın işyerinde geçirdiği süreye bağlı olarak değişir. İşçinin kıdemi arttıkça ihbar süresi de artar. İşçinin kıdem süresi en az 1 yıl olduğunda işverenin iş akdini feshetmesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Fakat işçinin ahlaka aykırı davranışları ile fesih söz konusuysa kıdem tazminatı hakkı ortadan kalkar. İşverenin iş akdini feshederken fesih sebebini yazılı olarak bildirmesi ve işçiye tebliğ etmesi lazımdır. Aksi halde işçi feshi haksız bularak dava açar ve işe iade talebinde bulunabilir.

İş akdinin feshi, gerek işçi gerekse de işveren açısından önemli sonuçları vardır. Bu sebeple, iş akdinin feshi ile ilgili herhangi bir sorunla karşılaşıldığında bir iş hukuku avukatından danışmanlık almak doğru bir çözüm olacaktır. İş davası avukatından destek almak için Ener Avukatlık Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.