BAKIM KARŞILIĞI YAPILAN TAŞINMAZ DEVRİNDE MURİS MUVAZAASI YOKTUR

BAKIM KARŞILIĞI YAPILAN TAŞINMAZ DEVRİNDE MURİS MUVAZAASI YOKTUR

Muris muvazaasında, muris ile sözleşmenin karşı tarafı, aralarında yaptıkları bağış sözleşmesini genellikle satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile gizlemektedirler. Başka bir anlatımla, muris ile karşı taraf malın gerçekten temliki hususunda anlaşmaktadırlar. Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi ise, murisin asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bu bağlamda, tek bir taşınmazı bulunan ebeveynlerin, bu taşınmazı kendilerine bakan çocuklarına devretmeleri muvazaalı işlem olarak kabul edilir mi ? Bu konuyla ilgili olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bakım savunması yapan tarafın yaptığı bakım normal bir bakım değilse eş deyişle bakımda bulunulan kişiye, özel bir bakım ve destek sağlandıysa bu kazandırmanın semen olarak kabul edilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır.

Yargıtay HGK 2017/1247 E. 2020/47 K. 23.01.2020 tarihli kararı şu şekildedir;

“…Düzce 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.12.2013 tarihli ve 2011/394 E., 2013/696 K. sayılı kararı ile; ölünceye kadar bakma sözleşmesinin taraflara karşılıklı borç yükleyen ivazlı sözleşmelerden olduğu, diğer taraftan evladın elverdiğince ebeveynine bakıp yardım etmesi ahlâki bir görev ise de görev sınırının aşıldığı, ana ve babanın normal bakımın ötesinde ihtimama muhtaç olduğu durumlarda evladın yaptığı hizmetin karşılığında bir şey istemesinin hukuka uygun düşeceği, böyle bir durumda temlikin ivazlı olduğunun kabulü gerekeceği, somut olayda özellikle taraf tanıklarının beyanlarına göre miras bırakan ve eşinin ölümlerinden önce uzun bir süre felçli ve yatağa bağımlı olmaları nedeniyle bakıma muhtaç oldukları, bu süreçte ve öncesinde muris ve eşine davalının baktığı, her türlü ihtiyaçlarının davalı tarafından karşılandığı, maddi durumlarının iyi olmasına rağmen davacıların anne ve babalarına maddi ve manevi destekte bulunmadıkları, bu sebeple miras bırakan ile aralarının açık olduğu, miras bırakanın taşınmazı kendisi ve eşine bakması sebebiyle davalıya devrettiği, bu sebeple devrin ivazlı olduğu, içtihatlar dikkate alındığında satış bedelinin illa para olmasının gerekmediği, murisin iradesinin mümkün olduğunca korunması gerektiği, temlikteki asıl amacın mirasçıdan mal kaçırmak değil ölünceye kadar bakım sağlamak olduğu ve muvazaa ile illetli bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

…Hukuk Genel Kurulundaki görüşmeler sırasında, somut olayda miras bırakanın içinde oturduğu evi bulunan ve tek gelir kaynağı olan taşınmazını birlikte yaşadığı oğluna satmasını gerektirir haklı bir nedeninin bulunmadığı, taşınmazı satın aldığını savunan davalının da satış bedeli ödediğini kanıtlayamadığı, devrin bakım karşılığı yapıldığı yönünde de bir savunmanın bulunmadığı, ayrıca murisin özel bir bakım ihtiyacı içinde olduğu yönünde de bir delilin olmadığı, ayrıca miras bırakanın diğer oğulları ile arasının açık olduğu gözetildiğinde dava konusu taşınmazın mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak temlik edildiği, böyle olunca da direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı bozulması gerektiği görüşü ileri sürülmüş ise de bu görüş yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir.”  

Muris muvazaasında gizlenen amacın ortaya çıkarılması için mahkeme tarafından detaylı bir araştırma yapılması gerekmektedir. Yapılan araştırmalar dahilinde yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve geçerli bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmaktadır. Oldukça çetrefilli bir yargılama sürecini içeren bu tarz içerikli davalardan alanında uzman bir avukattan destek alınması büyük önem taşımaktadır.

Saygılarımızla

Stj. Av. Gaye AMİKLİOĞLU & Av. Selçuk ENER