Beş Yıllık Süre İçinde Taşınmaza Fiilen El Atılmadığı Takdirde Hukuki El Atmadan Bahsedilemez

Kamulaştırma Kanunu Ek Madde 1 uyarınca hukuki el atma, özel mülkiyet konusu taşınmazlar üzerindeki tasarruf hakkının, uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmi kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde hukuken kısıtlanmasıdır. Beş yıllık süre içinde taşınmaza fiilen el atılmadığı takdirde, hukuki el atmadan bahsedilemez. Yargıtay 5. Hukuk Dairesi'nin 2012/6265 Esas 2012/12430 Karar sayılı kararı uyarınca;

"Taraflar arasındaki kamulaştırmasız elatılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın İ… İl Özel İdaresi yönünden husumetten reddine; Milli Eğitim Bakanlığı yönünden kabulüne dair verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Dava, kamulaştırmasız elatılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine iliş­kindir.

Mahkemece, İ… İl Özel İdaresi hakkındaki davanın husumetten reddine, Milli Eğitim Bakanlığı aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava konusu taşınmazın 15.02.2008-29.07.2008-13.09.2009-18.12.2009 tasdik tarihinde onanan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kapsamında “Ortaöğretim tesis alanında” kaldığı, ancak fiilen elatılmadığı anlaşılmıştır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15.12.2010 gün ve 2010/5-662/651 sayılı kararında, imar planında yol, park, okul alanı vs gibi kamu hizmetine ayrılmış bulunan yerlere elatılmamış olsa dahi bedeline hükmedileceği kabul edilmiş ise de; 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 10. maddesinde “Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programlarını hazırlar. Beş yıllık imar prog­ramlarının görüşülmesi sırasında ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarının temsilcileri, görüşleri esas alınmak üzere meclis toplantısına katılır. Bu programlar, be­lediye meclisinde kabul edildikten sonra kesinleşir. Bu program içinde bulunan kamu kuruluşlarına tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kuruluşlarına bildirilir. Beş yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program süresi içinde kamulaştırırlar.” şeklinde düzenlenen hüküm nazara alındığında, imar planının yürürlüğe girmesinden itibaren 5 yıllık süre içinde, idarelere kendilerine tahsis edilen yerleri kamulaştırma yetkisi verildiğine göre, bu süre içinde taşınmaza fiilen elatılmadığı takdirde, hukuki elatmadan bahsedilmez.

Yine aynı maddenin son fıkrasındaki “İmar programlarında, umumi hizmetlere ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince kısıtlama konulan gayrimenkuller kamulaştırılıncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler ger­çekleştirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak diğer kanunlarla verilen haklar devam eder.” hükmü karşısında bu süre içinde hukuki elatmadan bahsetme olanağı yoktur.

Yukarıda açıklanan hususlar doğrultusunda davanın reddine karar ve­rilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması,

Doğru görülmemiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin temyiz itirazları yerinde oldu­ğundan hükmün açıklanan nedenlerle HUMK’nın 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 11.06.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi."