FAZLA MESAİ HUSUSUNUN İSPATINDA PUANTAJ KAYITLARININ DELİL VASFI
FAZLA MESAİ HUSUSUNUN İSPATINDA PUANTAJ KAYITLARININ DELİL VASFI
1-Puantaj Kayıtları Nedir ?
Puantaj kayıtları, iş yerlerinde çalışanların çalışma sürelerinin ve devamsızlık durumlarının takibinin yapıldığı kayıtlardır. Bu kayıtlar, işçilerin hangi günlerde çalıştığını, kaç saat çalıştığını, hangi günlerde izinli veya raporlu olduğunu gösterir.
Puantaj kayıtlarının tutulma amacı, çalışanların maaş hesaplaması, fazla mesai, eksik çalışma veya izin durumlarının tespiti ve buna göre ücretlerin düzenlenmesidir. İş Kanunu'na göre işverenlerin, çalışanların çalışma sürelerini doğru bir şekilde kayıt altına alması ve bu bilgileri yasal sürelere uygun olarak saklaması gerekir.
Puantaj kayıtları genellikle şu bilgileri içerir:
- Çalışanların adı ve soyadı.
- Günlük işe giriş ve çıkış saatleri.
- Haftalık veya aylık çalışma süreleri.
- Fazla mesai süreleri.
- İzinli veya raporlu günler.
- Eksik çalışma durumları.
- Tatil ve bayram günlerinde çalışılıp çalışılmadığı.
Bu bilgiler, işverenlerin doğru maaş hesaplamaları yapmasına ve gerektiğinde denetimlerde kullanılmak üzere bir belge niteliği taşımasına yardımcı olur.
2- Puantaj Kayıtları Delil Olarak Kullanılabilir mi ?
Evet, puantaj kayıtları mahkemelerde delil olarak kullanılabilir. Puantaj kayıtları, işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklarda özellikle fazla mesai, çalışma saatleri, izin günleri gibi konularda önemli bir belge niteliği taşır. Bu kayıtlar, çalışma sürelerinin, fazla mesailerin ve işçinin devamsızlık durumlarının ispatlanması açısından yargı süreçlerinde delil olarak değerlendirilebilir.
Puantaj kayıtlarının delil olarak kabul edilebilmesi için bazı şartlar önemlidir:
- Doğru ve düzenli tutulmuş olması: Kayıtların eksiksiz, tutarlı ve gerçeğe uygun olması gerekir. Yanıltıcı veya eksik tutulan puantaj kayıtları, delil olarak kabul edilmeyebilir.
- İşçi tarafından imzalanmış olması: Puantaj kayıtlarının işçi tarafından imzalanmış olması, kayıtların doğruluğunu güçlendiren bir unsurdur. İmzalı olmayan kayıtlar işçi tarafından reddedilirse delil değeri zayıflayabilir.
- Elektronik sistemler ve güvenilirlik: Günümüzde birçok işletme, dijital sistemlerle puantaj kayıtlarını tutmaktadır. Bu kayıtların güvenilirliğini sağlayan sistemlerin (örneğin, kartla giriş-çıkış sistemleri) kullanılması, kayıtların doğruluğunu artırır.
- Tanık ve diğer belgelerle desteklenmesi: Eğer puantaj kayıtları tek başına yeterli değilse, tanık beyanları, bordrolar, elektronik giriş-çıkış verileri gibi diğer delillerle desteklenebilir.
Özellikle işçi-işveren davalarında, fazla mesai iddialarında veya kıdem/tazminat hesaplamalarında puantaj kayıtları işverenin sorumluluğunu göstermek veya işçinin iddialarını kanıtlamak için etkili bir delil olabilir. Ancak, mahkemeler her olayı kendi özel koşullarına göre değerlendirir ve puantaj kayıtlarını bu çerçevede inceleyerek karar verir.
Yargı Kararları Işığında Puantaj Kayıtları
Yargıtay’ın işçi-işveren uyuşmazlıklarında puantaj kayıtları ile ilgili birçok kararı bulunmaktadır. Yargıtay, puantaj kayıtlarının delil niteliği hakkında önemli kriterler belirlemiş ve bu kayıtların mahkemelerde nasıl değerlendirileceğine ilişkin içtihatlar oluşturmuştur.
Puantaj kayıtlarının delil olarak kullanılmasına dair Yargıtay’ın genel yaklaşımı şu şekildedir:
1. Puantaj Kayıtlarının İmzalı Olması
Yargıtay, işçi tarafından imzalanmış puantaj kayıtlarına genellikle daha fazla güvenilirlik atfetmektedir. İmzalı puantaj kayıtları, işçinin o dönem çalıştığını veya çalışmadığını kabul ettiğine dair önemli bir belge olarak görülür.
"İşçinin imzasını taşımayan puantaj kayıtları tek başına işçinin çalışma süresini ispatlamaya yeterli değildir. İmzalı kayıtlar ise aksi ispat edilene kadar geçerli sayılır."
Yargıtay 9. HD 2015/27103 E. 2018/1312 K. 22.01.2018 T.
2. İşverenin Kayıt Tutma Yükümlülüğü
İş Kanunu’na göre işveren, işçilerin çalışma sürelerini düzgün şekilde kayıt altına almakla yükümlüdür. Yargıtay, işverenin bu yükümlülüğüne vurgu yaparak, puantaj kayıtlarının işveren tarafından tutulmadığı veya eksik tutulduğu durumlarda işçinin iddialarının tanık beyanlarıyla desteklenebileceğini belirtir.
"İşveren, çalışma süresini doğru şekilde belgelemekle yükümlüdür. Bu belgeler sunulmadığında, işçinin fazla mesai ve diğer taleplerine ilişkin tanık beyanları dikkate alınmalıdır."
Yargıtay 22. HD 2015/15356 E. 2018/24585 K. 15.11.20218 T.
3. İşçi Aleyhine Tek Taraflı Tutulan Kayıtlar
Yargıtay, işçi tarafından imzalanmamış, tek taraflı olarak işveren tarafından tutulmuş puantaj kayıtlarına temkinli yaklaşır. Bu tür kayıtlar, işçinin aleyhine delil olarak kullanılamaz; ancak işçi bu kayıtların geçersiz olduğunu kanıtlayabilir.
"İşçi tarafından imzalanmayan puantaj kayıtlarının işçi aleyhine delil olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Ancak, kayıtların işçi tarafından itirazsız kullanıldığı veya doğruluğunu kabul ettiği durumlarda, bu belgeler delil olarak değerlendirilebilir."
Yargıtay 9. HD 2015/12550 E. 2017/37254 K. 26.1.20218 T.
4. Fazla Mesai İddiaları
Fazla mesai davalarında puantaj kayıtları kritik öneme sahiptir. Yargıtay, fazla mesaiye ilişkin puantaj kayıtlarının doğru ve eksiksiz tutulmasını şart koşar. Eğer işverenin kayıtları eksik veya yanıltıcıysa, işçinin beyanı ve tanık ifadeleri dikkate alınabilir.
"İşverenin sunduğu puantaj kayıtları işçinin fazla mesai yapmadığını ispat edemediğinde, tanık beyanlarına dayanılarak fazla mesai ücretine hükmedilmelidir."
Yargıtay 9. HD 2015/12550 E. 2017/37254 K. 26.1.20218 T.
5. Elektronik Kayıtlar ve Giriş-Çıkış Sistemleri
Yargıtay, elektronik sistemlerle tutulan puantaj kayıtlarını da geçerli sayar, ancak bu kayıtların güvenilirliği sorgulanabilir. Örneğin, dijital giriş-çıkış sistemleri ile puantaj kayıtları arasında uyumsuzluk olduğunda, kayıtların geçerliliği tartışma konusu olabilir.
Bu kararlar, puantaj kayıtlarının işçi-işveren ilişkilerinde delil olarak kullanılabileceğini, ancak kayıtların doğruluğunun, düzenliliğinin ve imzalanıp imzalanmadığının dikkate alındığını göstermektedir.
Yukarıda açıkladığımız hususlara ek olarak belirtmek isteriz ki puantaj kayıtlarında çoğu zaman işçinin imzası yer almayabilmektedir. Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarında işyeri giriş ve çıkış kayıtlarını gösteren puantaj kayıtlarında işçinin imzasının olmamasının tek başına bu kayıtları geçersiz kılmayacağını, bu nedenle puantaj kayıtlarının olduğu dönem bakımından bu kayıtlara itibar edilerek hesaplama yapılması gerektiğini ifade etmiştir.
“Dosya içine davacının işe giriş çıkış saatlerini gösteren kart okuma kayıtları sunulmuştur. Bilirkişi tarafından olumlu ya da olumsuz olarak değerlendirilmeyen bu kayıtlara mahkemece davacı ve davalı tanık beyanları ile uyuşmaması, davacının imzasını içermemesi, davacı şirket dışında başka bir şirket tarafından tutulduğunun beyan edilmemesi nedenleri ile itibar edilmemiş ise de, söz konusu kayıtlarda çoğu zaman normal mesai saatlerinden daha sonraki saatlerde işyerinden çıkışları gösteren kayıtlar mevcuttur. İşyerinde giriş çıkışların kart sisteminde olması nedeniyle davacının kayıtlarda imzasının olmaması da son derece doğaldır. Bu itibarla işe giriş çıkışı gösteren kart okuma kayıtlarının bulunduğu dönem bakımından bu kayıtlara göre; bulunmayan dönem bakımından ise şimdiki gibi davacının fazla mesai ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarını hesaplattırılmalı, davacı temyizinin olmadığı da gözetilerek fazla mesai ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının çıkıp çıkmamasına göre de davacı işçilik alacaklarının ödenmemesi nedeniyle sözleşmeyi feshettiğinden fesih olgusunu tekrar değerlendirilmelidir.”
9. HD. 2013/27355 E. 2013/23747 K. 27.12.2013 T
Puantaj kayıtları uygulamada sıkça karşımıza çıkan ve son derece önemli delillerdendir. İddiaların tespiti için sunulacak belgelerin tespiti hususu çok önemlidir. İş hukuku yargılamalarında alanında uzman bir avukattan destek alınması herhangi bir hak kaybı yaşanmaması açısından büyük önem arz etmektedir.
Saygılarımızla
Stj. Av. Gaye AMİKLİOĞLU & Av. Selçuk ENER
Ener Avukatlık Bürosu ile +90 212 570 4046 numaralı hattımız üzerinden iletişime geçebilirsiniz!