İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortasının Kapsamı

İhtiyari mali mesuliyet sigortası, araç sahibinin üçüncü şahıslara verdiği maddi zararın, trafik sigortası teminatları kapsamında karşılanmasının ardından kalan kısmı (maddi ve manevi) güvence altına alan bir sigortadır. İhtiyari mali mesuliyet sigortası kapsamının başlangıç noktası, zorunlu trafik sigorta limitinin üzerinde kalan kısımdır. Kapsamın sonu ise ihtiyari mali mesuliyet sigortası limitidir. İhtiyari mali sorumluluk sigorta poliçesi kapsamında, kasko şirketlerinin araç değer kaybından artan mali mesuliyet kapsamında sorumluluğu bulunmaktadır. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin 2021/19625 Esas 2022/982 Karar sayılı kararında;

"Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı istinaf başvurusunun miktar itibariyle reddine dair verilen hükmün süresi içinde Adalet Bakanlığının talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kanun yararına bozma yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R
Davacı vekili, müvekkiline ait araca davalıların ihtiyari ve zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracın tam kusurlu olarak çarpması sonucu aracın değer kaybına uğradığını beyanla, belirsiz alacak olarak 3.500,00 TL araç değer kaybının dava tarihinden işleyecek avans faiziyle davalılardan tahsilini talep etmiş, 9.2.2017 tarihli dilekçe ile dava dilekçesindeki talebini 3.000,00 TL’nin davalı zorunlu trafik sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş.’den, 500,00 TL’sinin ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş.’den istendiği şeklinde açıklamış, bedel artırım dilekçesiyle talebini davalı ... Sigorta A.Ş. yönünden 9.031,00 TL, davalı ... Sigorta A.Ş. yönünden 1.969,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/332-2017/261 sayılı ilamında; toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalı ... Sigorta yönünden davanın kabulü ile, 9.031,00 TL değer kaybı tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davalı ... Sigorta yönünden davanın reddine karar verilmiş; davacı tarafından istinaf yoluna başvurulmuş, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi’nce 6100 Sayılı HMK'nun 341/2. maddesi gereğince; istinaf başvurusunun miktar itibariyle reddine karar verilmiş, hükmün Adalet Bakanlığı’nın talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından HMK’nın 363.(HUMK'un 427.) maddesi gereğince kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan değer kaybı istemine ilişkindir.
Karayolu Trafik Kanunu’nun 91. maddesi gereği, KTK 85. maddesinde belirtilen, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olması durumunda, poliçe limiti dahilinde işletenin sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere, mali sorumluluk sigortası yaptırılması zorunludur.
Motorlu Kara Taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası genel şartlarının “Sigorta teminatının kapsamı” başlıklı 1. maddesine göre, sigortacı aracın işletenine yükletilebilecek hukuki sorumluluğu poliçe teminatı kapsamında olmak şartıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası haddi üstünde kalan kısmını poliçede yazılı azami miktara kadar temin eder. İhtiyari mali mesuliyet sigortası kapsamının başlangıç noktası, zorunlu trafik sigorta limitinin üzerinde kalan kısımdır. Kapsamın sonu ise ihtiyari mali mesuliyet sigortası limitidir. Başka
bir ifadeyle gerçek zarar miktarı zorunlu trafik sigorta limitini geçtiği anda ihtiyari mali mesuliyet sigortası güvencesi başlamakta ve kendi poliçesindeki limit miktarı da sorumluluğun sona erdiği nokta olmaktadır. Bu nedenle zarar, trafik sigortası kapsamında kalmakta ise ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğundan bahsedilemez.
Somut olayda iki taraflı trafik kazasında davacı malik, karşı aracın zorunlu trafik sigortacısı olan davalı ... Sigorta A.Ş.’den 9.031,00 TL değer kaybı, karşı aracın ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olan davalı ... Sigorta A.Ş.’den ise 1.969,00 TL değer kaybı talep etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının toplam değer kaybı zararı 11.000,00 TL olarak hesaplanmıştır. Karşı aracın zorunlu trafik sigortacısı olan davalı ... Sigorta A.Ş. tarafından aynı kaza nedeniyle davacının 19.969,00 TL araç hasar bedelinin karşılandığı anlaşılmıştır. 29/11/2015 kaza tarihi itibariyle araç başına maddi zarar zorunlu trafik sigorta poliçe limiti 29.000,00 TL’dir. Davalı ... Sigorta A.Ş. 19.969,00 TL hasar bedeli ödediğinden, bakiye poliçe limiti 9.031,00 TL’dir. Dolayısıyla toplam değer kaybı zararı olan 11.000,00 TL’den 9.031,00 TL düşüldüğünde davacının zorunlu trafik sigortası poliçe limitini aşan bakiye 1.969,00 TL değer kaybı zararı kalmaktadır. İhtiyari mali sorumluluk sigorta poliçesinde kaza başına maddi ihtiyari mali sorumluluk limiti 50.000,00 TL’dir. Bu durumda mahkemece davacının 9.031,00 TL üzerinde kalan değer kaybı zararı için zorunlu trafik sigorta poliçe limiti dolduğundan, aşan 1.969,00 TL değer kaybı zararı için ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olan diğer davalı ... Sigorta A.Ş. yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davalı ... Sigorta A.Ş. sanki davacının aracının kasko sigortacısı imiş gibi, değer kaybından sorumlu olmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından, 6100 Sayılı HMK'nun geçici 3/2 maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK'nun 429. maddesi gereği kanun yararına bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 sayılı HMK’nin 363. maddesi (1086 Sayılı HUMK’nin 427. maddesi) uyarınca hükmün, hukuki sonuçlarına etkili olmamak kaydı ile KANUN YARARINA BOZULMASINA, bozma kararının bir örneğinin Resmi Gazetede yayınlanmak üzere Adalet Bakanlığı’na gönderilmesine 26/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi."