Mal Beyanında Bulunmama

Mal beyanında bulunma İcra ve İflas Kanunu'nun 74. maddesinde düzenlenmiş olup, borçlunun ödeme emrinin tebliği ile birlikte kendisine borcu ödemeye yetecek mal ve başkaları nezdindeki haklarını bildirme zorunluluğudur.  Mal beyanı, borçlunun mevcut mal varlığını gösteren ve borcu ödeme yeterliliğini gösterir niteliktedir. Mal beyanında bulunma süresi; ödeme emrine itiraz edilmediği takdirde genel kural olarak tebliğden itibaren 7 gün (kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte 10 gün), itiraz edilmişse itirazın kaldırılması kararı verildiği takdirde kararın tebliğ veya tefhiminden itibaren 3 gündür. Mal beyanı icra dairesine yazılı veya sözlü olarak yapılabilmektedir.

''...Madde 74 – Mal beyanı, borçlunun gerek kendisinde ve gerek üçüncü şahıslar yedinde bulunan mal ve alacak ve haklarında borcuna yetecek miktarın nevi ve mahiyet ve vasıflarını ve her türlü kazanç ve gelirlerini ve yaşayış tarzına göre geçim membalarını ve buna nazaran borcunu ne suretle ödeyebileceğini yazı ile veya şifahen icra dairesine bildirmesidir...''

Borçlunun elinde malının olmadığı düşüncesiyle mal beyanında bulunmaması büyük bir yanlıştır zira hiç malının bulunmaması borçluyu mal beyanında bulunmadan kurtarmaz. Aksine borçlu hiçbir malı olmadığını da icra dairesine bildirmelidir. Ayrıca mal beyanında bulunulduktan sonra, bildirilen mal varlığı borcu karşılayacak miktarda değilse borçlu daha sonrasında artacak mal varlığını da bildirmek zorundadır. Borçlu bu süreç içerisinde yeni bir mal edinir veya gelirinde bir artış meydana gelirse artışın gerçekleştiği veya malı elde ettiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde icra dairesine bildirmelidir.

''...Madde 77 – İcra dairesine vakı olan beyanda malı olmadığını bildirmiş veya borcuna yetecek mal göstermemiş yahut beyandan imtina etmiş olan borçlu sonradan kazandığı malları ve kazancında ve gelirinde vukua gelen tezayütleri yedi gün içinde mezkür daireye taahhütlü mektupla veya şifahi olarak bildirmeğe mecburdur...''

Mal beyanında bulunmanın zorunlu olduğu belirtilmiştir. Mal beyanında bulunmayan borçlu tazyik hapsi ile karşı karşıya kalabilir. Tazyik hapsi borçlunun mal beyanında bulunmasını amaçlamaktadır. Söz konusu tazyik hapsi 3 ayı geçemez. Borçlu mal bildiriminde bulunduğu veya borcu ödediği takdirde serbest bırakılır. Tazyik hapsi ile ilgili detaylı bilgilere Tazyik Hapsi yazımızdan ulaşabilirsiniz. Ayrıca gerçeğe aykırı mal beyanında bulunan borçlular hakkında alacaklıların şikayeti üzerine üç aydan bir yıla kadar tazyik hapsi de istenebilir. Ancak gerçeğe aykırı mal beyanında bulunmanın söz konusu olabilmesi için uygun bir mal beyanında bulunması gereklidir.

''...Dosya arasında mevcut ... 2. İcra Dairesinin 2019/2065 sayılı icra takip dosyası sureti içeriğine göre, borçlu sanığa usulüne uygun olarak 03/04/2019 tarihinde ödeme emri tebliğ edilmesine rağmen, yasal 10 günlük süre zarfında mal bildiriminde bulunmadığının anlaşılması karşısında, borçlu sanığın 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 76. maddesi gereğince hapsen tazyikine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden , yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden ... İcra Ceza Mahkemesinin 21/05/2019 tarihli ve 2019/615 değişik iş sayılı kararının CMK’nın 309/4-c maddesi uyarınca aleyhe tesir etmemek ve yeniden yargılama yapılmamak üzere BOZULMASINA, 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi...''

(Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2020/9396 E. 2021/1254 K. 09.02.2021 T.)

''...Sanık hakkında isnat edilen İİK’nın 338/1. maddesinde düzenlenen “gerçeğe aykırı beyanda bulunma” suçunun oluşabilmesi için, borçlunun; aleyhine başlatılan bir icra takibi nedeniyle İcra İflas Kanunu’na göre istenmesi nedeniyle, süresi içerisinde verdiği ve bu Kanun’un 74 üncü maddesindeki unsurları da içermek suretiyle geçerli olan mal beyanında bulunması gerekmesi karşısında ; sanığın icra takip dosyasına 21.12.2015 tarihinde sunduğu mal beyanının İİK 74. maddedeki unsurları içermediğinden sanık hakkında beraat kararı verilmesi gerekirken yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi,

Kanuna aykırı ve sanığın temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden HÜKMÜN 5320 sayılı Kanun'un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 02/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi...''

(Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2019/2534 E.  2019/7667 K. 02.05.2019 T.)

Özellikle İcra ve İflas Hukuku uygulamada farklılıkların yaşandığı ve teknik bilgilerin çok yoğun olduğu bir hukuk alanı olup ilgili alanda çalışan bir avukata danışmanızda fayda vardır.

Av. Erdal Barkın SOLHAN