YABANCI HUKUKUN TÜRKİYE'DE UYGULANMASI VE KAMU DÜZENİNE AYKIRILIK

Yabancı Hukuk Kurallarının Türkiye'de Uygulanması ve Kamu Düzeni

Yabancı hukuk kurallarının Türkiye'de uygulanması, uluslararası özel hukukun önemli bir konusu olup, çeşitli düzenlemeler ve ilke temellerine dayanmaktadır. Bu bağlamda, bir ülkenin iç hukuk sisteminin, yabancı bir ülkenin hukuk kurallarını hangi koşullarda kabul edeceği ve bunların kamu düzenine etkisi, oldukça önemli bir mesele teşkil etmektedir.

Yabancı Hukuk Kurallarının Türkiye'de Uygulanmasının Temel Prensipleri

Türk hukukunda, yabancı hukuk kurallarının uygulanması için temel ilkelerden biri, "seçimlik hukuk" ilkesidir. Bu ilke, tarafların ilişkilerinde hangi hukuk kurallarının geçerli olacağını serbestçe seçebilmelerini sağlar. Ancak, bu özgürlük kamu düzeni (ordre public) ve ahlaka aykırı olmadığı sürece geçerlidir.

Türk mahkemeleri, yabancı bir hukuk kuralını uygulamadan önce şu temel prensiplere dikkat eder:

1. Yabancı Hukukun Tanınması ve Uygulanması: Yabancı bir ülkenin hukuku, ancak Türk hukuku ile bağlantılı ve Türk hukuku tarafından tanınan bir durumdaysa uygulanabilir. Bu, özellikle özel hukuk ilişkileri için geçerlidir. Örneğin, bir sözleşme yabancı bir ülkenin hukukuna tabi ise, Türk mahkemeleri bu ülkenin hukukunu uygulamak durumunda olabilir.
2. Hukuk Seçimi (Lex Electa): Taraflar, sözleşme özgürlüğü çerçevesinde, hangi ülkenin hukukunun geçerli olduğunu seçebilirler. Bu durum, özellikle ticari ve ekonomik ilişkilerde sıklıkla görülür.
3. İç Hukukun Önceliği (Lex Fori): Ancak, Türk mahkemelerinde görülecek bir davada, Türk hukuku, yabancı hukuktan üstün tutulabilir. Bu durum, özellikle usul hukukunda geçerlidir. Yani, yabancı hukukun uygulanması, Türk mahkemesinin karar vereceği davanın usulüne, usul hükümlerine ve yargılama esaslarına zarar vermemelidir.

Kamu Düzeni (Ordre Public) ve Yabancı Hukuk Kuralları

Yabancı hukuk kurallarının uygulanmasında en önemli sınırlama, "kamu düzeni" ilkesidir. Kamu düzeni, bir ülkenin toplumsal, ekonomik ve kültürel yapısının temelini oluşturan, o ülkenin hukuk sisteminin vazgeçilmez unsurlarını ifade eder. Bir başka deyişle, bir hukuki durumun, Türk toplumunun temel değerleri ve normlarına aykırı olup olmadığı, yabancı hukuk kurallarının uygulanması için kritik bir faktördür.

Türk hukukunda, yabancı hukuk kuralları somut olaya uygulandığında kamu düzenine aykırı sonuçlar doğduğu takdirde, bu kurallar uygulanmaz. Kamu düzeninin ihlali, yalnızca doğrudan ve açık bir şekilde somut olayda ortaya çıkmalı, yalnızca teorik olarak değil, pratikte de toplumsal değerlerle uyumsuz olması gerekir. Yani yabancı bir hukuk kuralına doğrudan “kamu düzenine aykırıdır, uygulanamaz.” denmemeli, somut olaya uygulanmalı ve ortaya çıkan sonuç değerlendirilmelidir.

Sonuç

Yabancı hukuk kurallarının Türkiye'de uygulanması, uluslararası özel hukuk ve kamu düzeni arasındaki dengenin sağlanmasına dayanır. Yabancı hukuk kurallarının geçerli olması için Türk hukukuyla bir bağlantı bulunması ve kamu düzenine aykırılık taşımaması gerekmektedir. Kamu düzeninin ihlali, yabancı hukuk kurallarının veya yabancı mahkeme kararlarının geçersiz sayılmasına yol açabilir. Bu denetim, yalnızca bir ülkenin hukuki bütünlüğünü korumakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal yapıyı da savunur ve her bir ülkenin kendi değerlerine saygı gösterilmesini sağlar. Bu denetim mekanizması, yabancı hukuk kurallarının iç hukuka entegrasyonunda önemli bir denge unsuru olarak işlev görmektedir.

Milletlerarası Özel Hukuk bağlamında, hangi ülke hukukunun uygulanacağı  ve yetki hususuna ilişkin uyuşmazlıklar için alanında uzman bir Yabancılar Avukatı ile birlikte yol almak, hak ve zaman kayıplarınızın önüne geçecektir.